Każdy rodzic pragnie jak najlepiej dbać o zdrowie i dobrą kondycję swojego dziecka. Niestety czasem zdarza się tak, że nie nad wszystkim jesteśmy w stanie zapanować pomimo wszelkich starań. Jedną z takich sytuacji jest charakterystyczne układanie się niemowlęcia w literkę „C”, czyli asymetria ułożeniowa. Czym ona jest? 

Czym jest asymetria ułożeniowa?  

Asymetria ułożeniowa to stan kliniczny, w którym możemy zaobserwować zaburzenia postawy, budowy ciała lub jego motoryki. Objawy te dotyczą struktur ciała, jego funkcji lub połączenia jednego i drugiego. Mogą dotyczyć całego ciała dziecka lub określonego obszaru.  Asymetria występuje z różnym nasileniem, od przypadków łagodnych po ciężkie, które może wpływać na dalszy rozwój lub funkcjonowanie malucha. Cięższe przypadki często wymagają szerszej diagnostyki oraz odpowiednio dobranego postępowania fizjoterapeutycznego. Należy też pamiętać, że istnieje pojęcie asymetrii fizjologicznej, która trwa do ok. 6-8 tygodnia życia dziecka.  

Przyczyny asymetrii ułożeniowej 

Asymetria u maluszków może mieć wiele przyczyn, zaczynając od życia płodowego dziecka, a kończąc na działaniach świata zewnętrznego.  Do najczęstszych przyczyn asymetrii zaliczamy: 

• Ułożenie malucha w brzuchu mamy 
• Nieprawidłowe napięcie mięśniowe 
• Wady słuchu bądź wzroku 
• Nieprawidłowa codzienna pielęgnacja 

• Kręcz szyi 
• Uszkodzenia splotu barkowego 
• Podwichnięcie/zwichnięcie stawu biodrowego  
• Choroby układu nerwowego np. MPD 
• Asymetria idiopatyczna – nieznanego pochodzenia 

Objawy asymetrii ułożeniowej 

Pamiętając, że asymetria ułożeniowa fizjologiczna trwa do 6-8 tygodnia życia dziecka, a umiejętność przyjęcia symetrii przez dziecko pojawia się w 3 miesiącu życia dziecka, to występują objawy, które powinny zwrócić uwagę rodzica i zapalić lampkę ostrzegawczą. Należą do nich m.in.: 

• Układanie główki tylko na jedną ze stron i trudności z przekręceniem jej na drugą stronę 
• Trudności w utrzymaniu głowy w linii środkowej ciała nawet na chwilę w 3 miesiącu życia 

• Wodzenie wzrokiem za zabawką i przekręcanie głowy tylko do pewnego momentu, a potem powrót głowy do ulubionej pozycji 
• Spłaszczenie główki po stronie asymetrii 
• Asymetria w obrębie twarzy i głowy dziecka 
• Dziecko układa się w literkę „C” gdzie jeden bok jest wizualnie dłuższy od drugiego 
• Asymetria ułożenia barków i bioder w 3-4 miesiącu życia 

• Wkładanie do buzi tylko jednej z rączek, unoszenie/kopanie tylko jedną nogą 
• Trudności w utrzymaniu pozycji leżenia na brzuchu, leżenie na brzuchu sprawia dziecku kłopot i dyskomfort, co często objawia się płaczem i niechęcią przyjęcia tej pozycji przez dziecko 
• Wykonywanie obrotów tylko przez jedną stronę, pełzanie z użyciem jednej nogi i ręki, czworakowanie z odepchnięciem się z jednej nogi, wstawanie z użyciem tylko ulubionej nogi.  

Krótkie wędzidełko podjęzykowe 

Nieprawidłowości anatomiczne w obrębie aparatu mowy są uznawane za przyczynę powstawania trudności logopedycznych. Do tego typu problemów zaliczamy ankyloglosję - czyli zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe. Gdzie je znajdziemy? Wystarczy otworzyć buzię i unieść język wysoko do podniebienia. Wtedy zauważymy cienką strukturę łączącą język z dnem jamy ustnej. Wędzidełko podjęzykowe w normie nie powinno zaburzać funkcji w obrębie aparatu artykulacyjnego. 

Objawy i skutki 

Zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe ogranicza ruchomość języka, już od pierwszych dni życia, dlatego wczesna diagnoza wspiera rozwój dziecka. Przez zbyt krótkie wędzidełko dziecko może mieć problemy z: 

• prawidłowym ssaniem,  
• prawidłowym przyjmowaniem pokarmów (gryzienie, żucie), 
• połykaniem,  
• wymiataniem resztek pokarmowych i zachowaniem prawidłowej higieny jamy ustnej, 
• prawidłową wymową np. może wystąpić seplenienie międzyzębowe, 
• nadmiernym ślinieniem się, 
• utrzymaniem prawidłowej pozycji spoczynkowej języka i postawy ciała. 

Charakterystycznym objawem krótkiego wędzidełka podjęzykowego jest kształt serca na czubku języka, jednak nie zawsze jego brak świadczy o tym, że wędzidełko jest prawidłowe. Ze względu na zróżnicowanie w wyglądzie i budowie wędzidełko powinien ocenić specjalista. Wykona on badanie, pomoże ocenić warunki anatomiczne dziecka i przedstawi dalsze postępowanie, w tym zaleci frenotomię, czyli zabieg skrócenia wędzidełka podjęzykowego. 

Czy zabieg jest konieczny? 

Niestety nie ma innej drogi postępowania przy skróconym wędzidełku. Bez wykonania zabiegu np. frenotomii wędzidełko nie rozciągnie się, a trudności i skutki z nim związane będą stale wpływać na rozwój dziecka. Dlaczego tak się dzieje? Wędzidełko jest zbudowane z fałdu błony śluzowej zawierającej włókna kolagenowe typu I (podobnie jak ścięgna i więzadła nie podlegają rozciąganiu) oraz z włókien elastyny - odpornego na rozciąganie. Gwarantuje ono strukturom powrót do pierwotnej długości po ich odkształceniu.  

Po zabiegu wędzidełko podjęzykowe wymaga odpowiedniej opieki i postępowania, dlatego bardzo ważny jest udział logopedy zarówno podczas diagnozy, przygotowania do zabiegu i po podcięciu. W poradni Infant specjalista udzieli wszystkich informacji, przekaże zalecenia i zaopiekuje się dzieckiem podczas terapii ankyloglosji.